Onze inwoners hebben voldoende middelen voor hun levensonderhoud en om naar vermogen te kunnen meedoen
We vinden het belangrijk dat onze inwoners in hun levensonderhoud kunnen voorzien en meedoen aan onze samenleving. De meeste inwoners werken en redden zich goed. Sommige hebben de hulp nodig van de gemeente om te voorkomen dat werkloosheid of armoede leidt tot zorgen over inkomen, schulden en sociale uitsluiting. We willen dat de kinderen in gezinnen met (dreigende) armoede veilig opgroeien, gelijke kansen krijgen en op tijd gezien worden, bijvoorbeeld in het onderwijs. Meedoen aan de samenleving en het oplossen van problemen wordt nog moeilijker voor mensen die lange tijd geldzorgen hebben, kampen met chronische stress, gezondheidsproblemen hebben en daardoor kampen met minder denk- en doevermogen. Informatie en hulp moeten daarom makkelijk toegankelijk zijn. Een vraag om hulp vereist een integraal plan op maat. Het bestrijden van armoede en schulden maakt de inzet op de andere opgaven van deze agenda effectiever.
Trends en ontwikkelingen
Energiearmoede
Vanwege de sterk gestegen energieprijzen neemt het risico op energiearmoede toe. Risicogroepen zijn inwoners met een laag inkomen en met een hoge energierekening en/of een minder goed geïsoleerd huis. Het Rijk stelt middelen beschikbaar aan gemeenten om energiearmoede te bestrijden.
De toegenomen inflatie met mogelijk gevolgen voor de minimaregelingen
Door de toegenomen inflatie en stijgende energieprijzen daalt de koopkracht. Het risico op financiële problemen neemt daarmee toe. Een gevolg kan zijn dat inwoners die voorheen konden rondkomen, nu moeite hebben om de rekeningen te betalen. Naar verwachting wordt er daardoor een groter beroep gedaan op minimaregelingen en bijvoorbeeld de Voedselbanken.
Vroegsignalering
Nog steeds sluiten nieuwe partners zich aan bij de vroegsignalering. Dit geeft een groter bereik en betekent automatisch een stijging in het aantal signalen. Vroegsignalering is daarmee een belangrijk instrument om inwoners met (dreigende) schuldenproblematiek in een zo vroeg mogelijk stadium te bereiken.
Wettelijke schuldsanering
In 2023 is de wettelijke aflosperiode bij schuldsaneringstrajecten in het kader van de Wsnp (Wet schuldsanering natuurlijke personen) verkort van 36 naar 18 maanden. Dit betekent dat inwoners sneller schuldenvrij zijn en weer mee kunnen doen. Het verkorten van de termijn maakt nazorg en begeleiding extra belangrijk.
Werk en inkomen
Wij vinden het belangrijk dat al onze inwoners voldoende middelen hebben om in hun levensonderhoud te kunnen voorzien en naar vermogen te kunnen meedoen. Samen met Provalu en de ISD Bollenstreek geven wij invulling aan onze taak op het gebied van participatie, werk en inkomen. Als een inwoner (tijdelijk) geen werk heeft of niet kan voorzien in het eigen levensonderhoud, kan ISD Bollenstreek een uitkering toekennen. ISD zorgt vervolgens voor bemiddeling, begeleiding en/of activering. Zodra er werkvermogen in beeld komt, volgt overdracht aan Provalu. Provalu zorgt voor verdere toeleiding, scholing, training en bemiddeling naar werk als dat zelfstandig niet lukt. Wij werken hierbij nauw samen met het Werkgeversservicepunt Holland Rijnland.
Wet sociale werkvoorziening
Bij de invoering van de Participatiewet in 2015 is de instroom in de Wsw gestopt. Dit betekent dat de huidige Wsw-populatie zal afnemen en nieuwe doelgroepen zich aanmelden. Inmiddels is duidelijk dat de uitstroom uit de Wsw sneller verloopt dan verwacht. Deze trend is begonnen in 2021 en zal zich voortzetten in 2024. Dit heeft op termijn uiteraard ook gevolgen voor de subsidiëring/financiering vanuit het Rijk. Daarom zetten we samen met onze uitvoeringsorganisatie Provalu (GR KDB) in op andere soorten van dienstverlening voor de veranderende doelgroep. We onderzoeken nieuwe mogelijkheden voor het (terug)begeleiden naar de arbeidsmarkt van mensen met een arbeidsbeperking.
Nieuw beschut
Na het stoppen van nieuwe instroom in de Wsw is ‘Nieuw beschut’ een van de nieuwe regelingen voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Hier gaat het om de kwetsbaarste doelgroep. Inmiddels zien wij dat de animo voor beschutte werkplekken in een gedeelte van onze regio hoger ligt dan het landelijk beeld. Wij willen ook deze groep mensen een plek bieden in onze samenleving. Daarom zullen we ook in 2024 weer inzetten op het stimuleren van meer beschutte werkplekken. Daardoor zullen we waarschijnlijk boven de taakstelling eindigen. Als we deze ontwikkeling optellen bij het wegvallen van een bonusregeling van het Rijk op ‘Nieuw beschut’ en de invoering van de cao ‘Aan de Slag’, ontstaat er een financieringstekort waarnaar we kritisch moeten kijken. Temeer daar wij als gemeente de wettelijke taak hebben een inwoner met een beschut werkindicatie te voorzien van een beschutte werkplek of, als dit niet mogelijk is, een vergelijkbaar alternatief te bieden. In de praktijk komt dit neer op arbeidsmatige dagbesteding (Wmo), maar de kosten voor deze trajecten zijn veelal hoger en voor de betreffende inwoner is een dergelijke werkplek vaak niet wenselijk.
Pro- en Vso-aansluiting op de arbeidsmarkt
Een toenemende groep jongeren stroomt via voortgezet speciaal onderwijs (VSO) en praktijkonderwijs (PRO) het doelgroepenregister in. Na afronding van hun studie komen deze jongeren automatisch terecht in dit register. Wij zetten er – in samenwerking met Provalu en Het Jongerenpunt – stevig op in om deze jongeren succesvol naar de arbeidsmarkt te begeleiden. Sommigen zijn direct bemiddelbaar naar arbeid, anderen hebben wat meer aandacht nodig. Dit kan een vervolgopleiding in het regulier onderwijs zijn – waarvoor wij in samenwerking met MBO Rijnland een hybride leeromgeving hebben ontwikkeld – maar ook het volgen van stages en cursussen. Bij dit laatste spreken we over maatwerkoplossingen. Wij blijven investeren in de toekomst van onze jeugd.
Reguliere uitkering (bijstand) Participatiewet
Ondanks min of meer gelijkblijvende aantallen is er een duidelijk verandering waarneembaar bij de groep mensen met een uitkering via de Participatiewet. Het aanwezige arbeidspotentieel in deze groep neemt sterk af. Voorheen had 60% van de mensen een redelijk tot goed arbeidspotentieel en was 40% moeilijk bemiddelbaar, maar nu is deze verhouding aan het omkeren. We vergroten daarom onze focus op deze moeilijk te bemiddelen groep. Dit doen wij onder andere door in samenwerking met ISD Bollenstreek en Provalu diverse activerings- en werkfittrajecten aan te bieden.
Wijziging Wet gemeenschappelijke regelingen
Op 1 juli 2022 is de wijziging van de Wet gemeenschappelijke regelingen in werking getreden. Vanaf dat moment krijgen gemeenteraden meer mogelijkheden om hun kaderstellende en controlerende rol te versterken in de samenwerkingsverbanden waaraan zij deelnemen. We streven ernaar om deze veranderingen zo spoedig mogelijk te implementeren en binnen onze raad te beleggen.
De MAG ‘Leven Lang Meedoen’ noemt de volgende meerjarige ambities en acties:
Onze ambitie: wat willen we bereiken?
Inclusie:
Wat gaan we doen?
|
---|
Hoe meten we of het lukt?
Wat gaan we meten? | Hoe is de situatie nu? | Bron |
---|---|---|
% huishoudens met een inkomen tot 130% van het sociaal minimum Dit inkomen houdt rekening met de grens van inkomensondersteunende maatregelen en biedt ruimte voor mensen die met stapeling van kosten te maken hebben. | 11,7% (2019)[1] | CBS |
% inwoners met risicovolle of problematische schulden | 4% (2020) volwassenen 18+ | GGD |
Netto-arbeidsparticipatie * Dit is het aandeel van de werkzame beroepsbevolking in de totale bevolking. | 71,5% (2020) | CBS |
% inwoners bij wie financiën geen belemmering vormen om mee te doen Dit is het percentage inwoners dat aangeeft dat hun financiële situatie hen niet of nauwelijks belemmert in deelname aan het maatschappelijk leven. | 83% (2020) | Burgerpeiling VNG |
Aantal banen per 1.000 inwoners in de leeftijd 15 – 64 jaar* | 671,2,8 (2020) | LISA |
Aantal personen met een bijstandsuitkering per 10.000 inwoners* | 187,3 (2020) | CBS |
Aantal lopende re-integratievoorzieningen per 10.000 inwoners van 15 – 64 jaar* | 77,4 (2020) | CBS |
% Werkloze jongeren t.o.v. 16 t/m 22-jarigen* | 1% (2020) | CBS Jeugd |
% Kinderen tot 18 jaar in een uitkeringsgezin* | 3% (2020) | CBS Jeugd |
1. Er is een minimadashboard in ontwikkeling. Hierin wordt een extra indicator opgenomen: het gebruik van minimaregelingen als percentage van het totale aantal inwoners dat daarvoor in aanmerking komt. Dit wordt uitgesplitst naar regeling, waaronder ook het gebruik van het jeugd-, sport- en cultuurfonds.
2. Dit zijn voorlopige cijfers.
* Dit is een indicator die we volgens de ‘Regeling Beleidsindicatoren’ verplicht zijn om op te nemen in dit document.
[1] Dit zijn voorlopige cijfers.
WAT WILLEN WIJ BEREIKEN?
Doel: | Inwoners met geldzorgen weten waar ze terecht kunnen voor hulp en hulp is toegankelijk en effectief | |||||
WAT GAAN WIJ DAARVOOR DOEN? | ||||||
Activiteit | Activiteit omschrijving | |||||
E1 | Door aan te sluiten bij initiatieven die zich specifiek richten op het laagdrempelig bereiken en helpen van inwoners met (problematische) geldzorgen, maken wij de hulp toegankelijker. | |||||
E2 | We voeren communicatieacties uit om inwoners te informeren waar zij met hulpvragen terecht kunnen. | |||||
E3 | We bevorderen de samenwerking tussen (schuld)hulpverleners, vrijwilligers en maatschappelijke partners om effectief hulp te kunnen verlenen. |
WAT WILLEN WIJ BEREIKEN?
Doel: | Zo veel mogelijk inwoners zijn in staat in hun eigen inkomen te voorzien | |||||
WAT GAAN WIJ DAARVOOR DOEN? | ||||||
Activiteit | Activiteit omschrijving | |||||
A1 | “Project Sturing en Samenwerking” staat aan de basis van de transformatie van uitvoeringsorganisatie Provalu naar een toekomstbestendig Sociaal Ontwikkelbedrijf. Met daarbij behorende dienstverlening die goed aansluit op de uitdagingen die de Participatiewet met zich meebrengt en de kansen op duurzame uitstroom van onze kwetsbaarste inwoners vergroot.Een van de belangrijkste doelen van dit project, is om een gemeenschappelijk gedragen toekomstvisie te bepalen. "sturing en Samenwerking wordt afgerond in 2023. | |||||
A2 | Wij voeren de acties uit het Taalpact uit om laaggeletterdheid onder inwoners te verlagen en de zelfredzaamheid te verhogen. | |||||
A3 | “Project Sturing en Samenwerking” staat aan de basis van de transformatie van uitvoeringsorganisatie Provalu naar een toekomstbestendig Sociaal Ontwikkelbedrijf. Met daarbij behorende dienstverlening die goed aansluit op de uitdagingen die de Participatiewet met zich meebrengt en de kansen op duurzame uitstroom van onze kwetsbaarste inwoners vergroot.Een van de belangrijkste doelen van dit project, is om een gemeenschappelijk gedragen toekomstvisie te bepalen. "sturing en Samenwerking wordt afgerond in 2023. |
WAT WILLEN WIJ BEREIKEN?
Doel: | Inwoners zonder betaald werk kunnen meedoen en ervaren een zinvolle bijdrage aan de samenleving | |||||
WAT GAAN WIJ DAARVOOR DOEN? | ||||||
Activiteit | Activiteit omschrijving | |||||
B1 | Project Lekker Fit is de opvolger van Project Meedoen dat werd beëindigd eind 2022. Lekker FIT is een sociaal activeringstraject gericht op participatie voor inwoners met (en zonder) een participatie uitkering. | |||||
B2 | Project Lekker Fit is de opvolger van Project Meedoen dat werd beëindigd eind 2022. Lekker FIT is een sociaal activeringstraject gericht op participatie voor inwoners met (en zonder) een participatie uitkering. |
WAT WILLEN WIJ BEREIKEN?
Doel: | Het gebruik van minimaregelingen verbetert | |||||
WAT GAAN WIJ DAARVOOR DOEN? | ||||||
Activiteit | Activiteit omschrijving | |||||
C1 | Wij voeren communicatieacties uit om de bekendheid van de regelingen te vergroten onder zowel inwoners als de maatschappelijke partners. | |||||
C2 | Raadsakkoord: Het college voert een brede verkenning uit naar de introductie van een Lisserpas en de doelgroepen die daarvoor in aanmerking komen. |
WAT WILLEN WIJ BEREIKEN?
Doel: | Het aantal inwoners met problematische schulden neemt af | |||||
WAT GAAN WIJ DAARVOOR DOEN? | ||||||
Activiteit | Activiteit omschrijving | |||||
D1 | We voeren acties uit het beleidsplan Schuldhulpverlening uit. Dit betekent o.a. dat we inzetten op vroeg signalering, preventie van schulden en op bewustwording. | |||||
D2 | Raadsakkoord: Het college houdt met het oog op het mogelijk ontstaan van energiearmoede bij de actualisatie van de RES en de daaruit volgende LES en de Transitievisie warmte |
Samenwerkingspartners
Verbonden partijen | Overige samenwerkingspartners |
---|---|
Bureau Leerrecht (onderdeel van Holland Rijnland) | Onderwijsveld |