Paragraaf Lokale heffingen

Algemeen

Deze paragraaf bevat, overeenkomstig het BBV, een overzicht van het beleid over de lokale heffingen, de relevante ontwikkelingen die van invloed zijn op de tarieven, en een verantwoording over de mate waarin tarieven kostendekkend zijn, inclusief de uitgangspunten die daarbij zijn gehanteerd. Daarnaast presenteren wij een overzicht op hoofdlijnen van de diverse heffingen, de lokale lastendruk en een beschrijving van het kwijtscheldingsbeleid. In de Gemeentewet en een aantal bijzondere wetten is geregeld welke heffingen (belastingen en retributies) een gemeente mag opleggen. De gemeenteraad bepaalt welke van die heffingen daadwerkelijk worden geheven en de hoogte ervan.

Belastingen
De Gemeentewet geeft een limitatieve (uitputtende) opsomming van de belastingen die een gemeente mag heffen. Tegenover een belasting staat geen rechtstreekse individuele tegenprestatie van de overheid. De opbrengsten dienen als algemeen dekkingsmiddel. De gemeente Lisse heft de volgende belastingen: onroerendezaakbelastingen (OZB), roerendezaakbelastingen (RZB), toeristenbelasting, hondenbelasting en precariobelasting (als vergoeding voor het innemen of gebruik van openbare grond).

Rechten
Rechten zijn betalingen voor een geleverde of een bewezen dienst. Hiervan zijn de tarieven in principe volledig kostendekkend. Het is niet toegestaan een meer dan kostendekkend tarief te hanteren. In Lisse heffen we afvalstoffenheffing, rioolheffing, leges en marktgeld als rechten.

In de raadsvergadering van december 2023 worden de belastingverordeningen 2024 voor de bijstelling van de tarieven voorgelegd.  

Ontwikkelingen/actualiteit

Belastinghervormingen
In het kader van de nieuwe financieringssystematiek voor het gemeentefonds vanaf 2026 kijken de minister van BZK en de staatssecretaris van Financiën naar de mogelijkheid voor een groter eigen belastinggebied. We wachten de vervolgstappen  tot belastinghervormingen en een groter eigen gemeentelijk belastinggebied af.

Financiële uitgangspunten
In overeenkomst met de Kadernota 2024 houden we voor belastingen en retributies rekening met een inflatiepercentage van 9. Voor de heffingen geldt dat een compensatie alleen aan de orde is als dit binnen de grenzen van kostendekkendheid blijft. Voor de retributies geldt het uitgangspunt dat deze 100 procent kostendekkend zijn.

Voor de woonlasten (OZB, Afvalstoffenheffing en Rioolheffing) geldt dat de lasten voor de inwoner met gemiddeld maximaal 9% stijgen ten opzichte van 2023.

Voor de overhead, zoals bedoeld in artikel 12 van de financiële verordening, is een percentage van 11,5 berekend. De overhead bestaat uit de kosten voor ‘piofach’: personeel, informatievoorziening, organisatie, financiën, automatisering, communicatie en huisvesting. De direct toe te rekenen kosten worden verantwoord op de taakvelden.

Overzicht lokale heffingen
In het volgende overzicht worden de opbrengsten van de lokale heffingen weergegeven.

Wet waardering onroerende zaken (WOZ)
De vastgestelde WOZ-waarde vormt de grondslag voor de onroerendezaakbelastingen (OZB), de Waterschapsomslag gebouwd (geheven bij woning- of bedrijfspandbezitters in het gebied van het waterschap) en het huurwaardeforfait voor de inkomstenbelasting. De WOZ-administratie is een basisregistratie. De waarden worden op grond van de WOZ jaarlijks herzien. De Waarderingskamer schat de marktontwikkeling voor woningen op een stijging van 3 procent. Voor niet-woningen wordt de waardeontwikkeling geschat op een stijging van 2 procent.

Onroerendezaakbelastingen
De tarieven van de OZB worden gebaseerd op de WOZ-waarde en de geraamde opbrengsten in de begroting. De aanslag OZB wordt berekend over de waardebepaling per 1 januari 2022. Belastingen Bollenstreek volgt de marktontwikkeling en houdt bij het bepalen van de tarieven rekening met de ontwikkeling van de WOZ-waarde. De opbrengsten van de OZB voor zowel woningen als niet-woningen (eigenaren en gebruikers) zijn verhoogd met 9 procent (het inflatiepercentage).  

De ontwikkeling van de OZB-tarieven in de afgelopen jaren:

Bij de vaststelling van de OZB-verordening in december wordt de waardeprognose per 1 januari 2023 bepaald. Dit om een juist percentage van de heffingsmaatstaf te kunnen vaststellen en de geraamde opbrengsten te garanderen, inclusief de uitgangspunten. Daarom zijn in bovenstaande tabel nog niet de percentages voor 2024 opgenomen.

Roerendezaakbelasting
Roerendezaakbelasting (RZB) wordt geheven over roerende woon- en bedrijfsruimte, ofwel: verplaatsbare objecten die desondanks duurzaam aan een plaats verbonden zijn, denk bijvoorbeeld aan woonboten. De waarde van de objecten is de heffingsgrondslag. De tarieven en voorwaarden zijn gelijk aan die van de onroerendezaakbelastingen.

Toeristenbelasting
We heffen toeristenbelasting op personen die in de gemeente verblijven en niet als ingezetene ingeschreven staan in de Basisregistratie personen. Degene die het verblijf faciliteert (hotelhouder of campinghouder) is de belastingplichtige. De tarieven zijn verhoogd met het vastgestelde inflatiepercentage, te weten 9 procent.

Hondenbelasting
Wie een hond heeft, betaalt hiervoor hondenbelasting. De tarieven zijn verhoogd met de vastgestelde inflatie van 9 procent.

Precariobelasting
Precariobelasting wordt geheven voor het innemen of gebruiken van de openbare grond. De tarieven zijn verhoogd met de vastgestelde inflatie van 9 procent.

Leges en rechten
In overeenstemming met de beleidsuitgangspunten zijn de leges waar nodig verhoogd met 9 procent (inflatiecijfer). Hieronder geven we inzicht in de kostendekkendheid van de leges.

Toelichting:

1. Onder de leges vallen de kosten van burgerlijke stand, reisdocumenten, rijbewijzen en vergunningverlening Algemene Plaatselijke Verordening (APV).
2. De omgevingsvergunningen zijn ondergebracht bij het taakveld wonen en bouwen. De opbrengsten zijn de leges voor omgevingsvergunningen en welzijnstoetsing en zijn aangepast voor de inwerkingtreding van de Omgevingswet per 1 januari 2024.
3. De lasten in het taakveld zijn exclusief btw. Omdat het btw-compensatiefonds (bcf) wordt gevoed uit het gemeentefonds, is toerekening van de btw geoorloofd.
4. De directe lasten van personeel HLTsamen zijn verantwoord op de taakvelden. De totale kosten van bedrijfsvoering vallen onder de overhead.

Marktgelden
Om de levensvatbaarheid van de markt te stimuleren, worden de marktgelden niet verhoogd. Hieronder geven we inzicht in de kostendekkendheid van de marktgelden.

Toelichting:
Taakveld bedrijfsloket, onderdeel straatmarkten'.
a. De directe lasten van personeel HLTsamen zijn verantwoord op het taakveld. De totale kosten van bedrijfsvoering vallen onder de overhead.
b. De lasten in het taakveld zijn exclusief btw. Omdat het btw-compensatiefonds (bcf) wordt gevoed uit het gemeentefonds, is toerekening van de btw geoorloofd.

Afvalstoffenheffingen
De tarieven voor de huishoudens zijn maximaal kostendekkend en in overeenstemming met de beleidsuitgangspunten is de afvalstoffenheffing verhoogd naar kostendekkendheid. Ook de kosten voor het ophalen van grofvuil zijn, in overeenstemming met de beleidsuitgangspunten, verhoogd met 9 procent.

Hieronder geven we inzicht in de kostendekkendheid van de afvalkosten.

Toelichting:
Het taakveld afval.

a.   De directe lasten van personeel HLTsamen zijn verantwoord op het taakveld. De totale kosten van bedrijfsvoering vallen onder de overhead.
b.   De lasten in het taakveld zijn exclusief btw. Omdat het btw-compensatiefonds (bcf) wordt gevoed uit het gemeentefonds, is toerekening van de btw geoorloofd.
c.   Bij de berekening van de baten wordt een derde van de kosten van het taakveld straatreiniging toegerekend aan de heffing afvalstoffenheffing. De kosten worden mede gemaakt om zwerfafval te verwijderen en terug te dringen.
d.   Het is geoorloofd om het bedrag aan gegeven kwijtscheldingen te compenseren in het tarief.

Rioolheffing
De rioolheffing wordt geheven ter bestrijding van de kosten van de gemeentelijke watertaken (afvalwater, hemelwater en grondwater). De opbrengst van de rioolheffing is gebaseerd op 100 procent dekking van de kosten. Het tarief is gelijk aan 2023.

Hieronder geven we inzicht in de kostendekkendheid van de rioolkosten.

Toelichting:
Het taakveld riolering en water.

a.   De directe lasten van personeel HLTsamen zijn verantwoord op het taakveld. De totale kosten van bedrijfsvoering vallen onder de overhead.
b.   De lasten in het taakveld zijn exclusief btw. Omdat het btw-compensatiefonds (bcf) wordt gevoed uit het gemeentefonds, is toerekening van de btw geoorloofd.
c.   Bij de berekening van de baten wordt een derde van de kosten van het taakveld straatreiniging toegerekend aan de heffing rioolrecht. De kosten worden mede gemaakt om verstoppingen in het rioolstelsel te voorkomen.
d.   Het is geoorloofd om het bedrag aan gegeven kwijtscheldingen te compenseren in het tarief.

Kwijtscheldingen
De gemeente kan gehele of gedeeltelijke kwijtschelding verlenen aan inwoners die niet in staat zijn de belastingaanslag te betalen. In de ministeriële regeling Uitvoeringsregeling Invorderingswet 1990 zijn hiervoor de regels vastgelegd. Deze regeling geldt ook voor de gemeentelijke heffingen (art. 255 Gemeentewet). In de Regeling kwijtschelding Lisse is bepaald dat kwijtschelding kan worden verleend voor de OZB, de rioolheffing en de afvalstoffenheffing.
De gemeenteraad heeft een beperkt aantal keuzen voor kwijtschelding, waaronder de criteria voor de kosten van bestaan. De kwijtscheldingsnorm is bepaald op 100 procent van de geldende bijstandsnorm en wordt jaarlijks met de belastingverordeningen bevestigd.

Waar mogelijk voeren we een automatische toets voor kwijtschelding uit. Van inwoners die dat jaar kwijtschelding hebben gekregen, toetsen we het volgende jaar of de inkomens- en vermogenssituatie is gewijzigd. Bij gelijkblijvende omstandigheden wordt automatisch kwijtschelding verleend.

Woonlasten Regio 2023
Onder de gemeentelijke woonlasten verstaan we het gemiddelde bedrag dat een huishouden in een bepaalde gemeente betaalt aan OZB, rioolheffing en afvalstoffenheffing.

Tabel kengetallen woonlasten
Overeenkomstig regelgeving (BBV) is de verplichte tabel belastingcapaciteit opgenomen.

De woonlasten wijken in vergelijking met de rekening 2022 af door de ontwikkeling van de gemiddelde WOZ-waarde in dat jaar. In de begrotingen van 2023 en 2024 is (weer) gerekend met de gemiddelde WOZ-waarde zoals bekend bij de Waarderingskamer en de geraamde stijgingen en percentages van de diverse heffingen.